Hakediş Hesaplama
Hakediş, İhale veya doğrudan temin usulüyle yapılan yapım işleri ile hizmet alımlarında, sözleşme ve/veya şartname hükümlerine göre yüklenici tarafından yerine getirilen taahhütlerin veya imalatların bedellerinin ödenmesi amacıyla hesaplanır. Hesaplanan hakediş tutarlarının ödenmesi için ise hakediş raporları düzenlenir.
Yapım işleri ihalelerinde hakediş hesaplamaları iki aşamalı olarak yapılmaktadır.
Bunlardan birincisi işin devamı esnasında yapılan imalatlara ilişkin yapılan hesaplamalar sonucunda hazırlanan geçici hakediş raporudur.
İkincisi ise geçici kabul onayı sonrasında başlanılan kesin hakediş hesapları ve kesin kabul işlemlerinin tamamlanması ile birlikte kesin hesaplamalara uygun olarak hazırlanan kesin hakediş raporudur.
Ayrıca, hakediş hesaplamaları ile hakediş raporunun hazırlanmasında sözleşme türü dikkate alınmaktadır.
Hizmet alımı ihalelerinde ise hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla geçici hakediş raporları düzenlenir. Kabul tutanğının onaylanması sonrasında ise kesin hesap hakediş raporu düzenlenir.
Yapım işleri ihalelerinde hakediş hesaplamaları
Yukarıda da ifade edildiği gibi yapım işleri ihalelerinde hakediş hesaplamaları sözleşme türüne göre yapılmaktadır. Yapım işlerinde uygulanmakta olan sözleşme türleri ise 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun "Sözleşme türleri" başlıklı 6'ncı maddesinde hüküm altına alınmıştır.
Bunlar, Anahtar teslimi götürü bedel, Birim fiyat ve Karma (anahtar teslimi götürü bedel+birim fiyat) olmak üzere 3 farklı türde olabilmektedir.
Anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde, hakediş hesaplamaları ihale dokümanı kapsamında yer verilen ilerleme yüzdeleri (pursantaj oranları) üzerinden yapılır.
Birim fiyat sözleşmelerde hakediş hesaplamaları, birim fiyat teklif cetvelinde yer verilen veya daha sonra tespit edilen yeni birim fiyatlar ile hesaplanan metraj miktarlarının çarpımı üzerinden yapılır.
Karma sözleşmelerde ise, anahtar teslimi götürü bedel ile birim fiyat sözleşme kısımlarına ilişkin kurallar çerçevesinde ayrı ayrı hesaplama yapılır.
Hakediş hesaplama süreci
İhale mevzuatı düzenlemelerine göre genel kural olarak hakediş hesaplama işlemlerine başlanabilmesi için yüklenici tarafından talepte bulunulması gerekmektedir. Yüklenici tarafından hakediş başvurusu yapılması sonrasında hakediş hesaplamalarına esas ölçümler yapı denetim görevlisi ve yüklenici veya iş başında bulunan vekili ile birlikte yapılır. Yapılan ölçümler sonucu tespit edilen miktarlar metraj icmaline (yeşil defter) aktarılır.
Bu bağlamda özetlemek gerekirse hakediş hesaplama süreci aşağıdaki işlem süreçlerinden oluşmaktadır.
- Yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalatlar yapı denetim görevlisi tarafından yüklenici ile birlikte ölçülerek, hakedişe esas miktarlar tespit edilir.
- Tespit edilen miktarlar Metraj İcmalinde (Yeşil Defterde) varsa önceki hakediş miktarları ile bu hakedişe esas miktarlar toplanarak kümülatif imalat miktarları bulunur.
- Sözleşme türüne göre oluşturulan Yapılan işler listesinde yeşil defterden gelen miktarlar ile sözleşme fiyatları çarpılarak yapılan imalatların ayrı ayrı tutarları hesaplanır.
- Sözleşmesinde öngörülmüşse fiyat farkı hesaplanır.
- Sözleşme Fiyatları İle Yapılan İşin Tutarı/hizmetin tutarı ve fiyat farkı tutarı toplanarak hakediş toplam tutarı elde edilir.
- Her hakediş toplam tutarından, bir evvelki hakediş toplam tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutara idarece ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi eklenerek tahakkuk tutarı elde edilir.
- Tahakkuk tutarından sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir.
- Hakediş raporu için hazırlanan tüm belgeler yüklenici ve yapı denetim elemanlarınca imzalanır, yetkili makamca da onaylanarak hakediş hesaplama süreci tamamlanır.
Hakediş hesaplamaları kapsamında yükleniciye ödenecek hakediş tutarının tespiti
Hakediş hesaplamaları sonucunda yükleniciye ödenecek tutarın tespiti için hakediş raporu düzenlenir. Düzenlenen hakediş raporunda sözleşme türüne göre ilgili sayfalar ve gerekli görülen diğer belgeler düzenlenmek şartıyla aşağıdaki belgelere yer verilmelidir.
- Hakediş Ön Raporu
- Sözleşme Eki Teklif Birim Fiyat Cetveli
- Metraj İcmali (Yeşil Defter)
- Fiyat Farkı Hesap Tablosu
- Ağırlık Oranları Temsil Katsayıları
- İhzarat Tespit Tutanağı
- Ödenek Dilimleri ve İmalat / İhzarat İş Programı (Varsa Revize İş Programı)
- Yapılan İşler Listesi
- Hakediş Özeti
- Hakediş İcmali
- Gecikme Cezası Tutanağı
- Teknik Personel Bulundurmama Ceza Tutanağı
- Yeni Birim Fiyat Tespit Tutanağı
- Personel / İşçi Ücret Alacakları Tutanağı ve Bordrosu
- İşyeri Sigorta Poliçesi / Zeyilname
- İşyeri Teslim Tutanağı
- Hakediş Raporu Son Sayfası
Hakediş için hesaplanan imalat tutarları Hakediş Raporu Son Sayfası üzerinden sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıkarıldıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde yükleniciye ödenir.
Geçici hakediş raporları ile hesaplanan ve yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, sözleşme türüne göre metrajlara göre veya ilerleme yüzdelerine göre hesaplanmaktadır.
Bu tutarlar sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme niteliğinde ve kazanılmış hak sayılmamaktırlar.
Yükleniciye ödenek tutarın tespitine ilişkin "Hakediş Raporu Son Sayfası" örneğine aşağıda yer verilmiştir.
AMP Danışmandan HAKEDİŞ hesaplama hizmeti alabilirsiniz
AMP Yazılım olarak 30 yıllık tecrübemizle geliştirdiğimiz profesyonel hakediş yazılımları ve hakediş uzmanlarımızla sektör paydaşlarına hakediş hazırlama hizmeti sunuyoruz.
Hakediş hazırlama hizmetimiz ile;
- Hakediş sürecinin sözleşmesine göre başlatılmasını ve sonuçlandırılmasında,
- Sözleşme ve ihale türüne göre hakedişi oluşturan belgelerin ve eklerinin mevzuatına uygun şekilde oluşturulmasında,
- Fiyat farkı hesaplamalarının mevzuatına uygun olarak yapılması veya yapılan hesaplamaların doğruluğunun kontrol edilmesinde,
- Hakediş kesintilerinin doğru yapılması veya yapılan kesintilerin doğruluğunun kontrolünde,
- İdare ve yüklenici arasındaki hakediş uyuşmazlıklarının çözümünde yol gösterme ve gerekli çözümlerin üretilmesinde,
- Hakediş sürecinde tarafların haklarının korunmasında,
- Hakediş raporlarınızın hazırlanmasında,
İlgili tüm süreçlerinizi yönetiyoruz.
Detaylı bilgi için Hakediş Düzenleme ile ilgili makalemizi de buradan inceleyebilirsiniz