Aynı IP adresi kullanılması

İhalelerde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre, bir isteklinin kendisi veya başkaları adına birden fazla teklif vermesi yasaktır. Bu yasak, rekabeti korumayı ve usulsüzlükleri önlemeyi amaçlar. Teklif mektuplarının aynı kişi tarafından imzalanması, şirketlerin irade birliği içinde hareket ettiğini gösterir ve bu durum, ihale dışı bırakılma nedenidir.

Bu durum 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinin (b) ve (d) bentleri kapamında değerlendirilir.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun resmi internet adresi (www.btk.gov.tr) üzerinden yapılan araştırmada internet protokol adreslerine ilişkin genel bilgi bölümünde “İnternete bağlı birimlerin, birbirleriyle iletişim sağlamak amacıyla kullandıkları benzersiz numaralara İnternet Protokolü (IP adresi) adı verilmektedir. TCP/IP protokol grubunun ağ katmanında yer alan IP, internete bağlı cihazların adreslenerek alınacak ya da gönderilecek veri paketlerinin ağ içerisinde hedef adreslere doğru bir şekilde yönlendirilmesini sağlar. İnternete bağlı her cihazın bir IP adresi bulunması zorunludur.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

IP adresinin internete ya da diğer herhangi bir bilgisayar ağına bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adresleri ve kimlik numaraları olduğu, sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz bulunmayacağı, bu çerçevede, isteklilerin/istekli olabileceklerin doküman indirme/e-teklif verme işlemlerinde ve benzeri diğer işlemlerinde bir teknik veri olarak IP adresinin bu özelliklerini ve kurallarını dikkate alması gerektiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan hususlar ile birlikte mevcut durum göz önüne alındığında incelemeye konu edilen isteklilerin doküman indirmiş olduğu IP adreslerinin aynı olduğu, görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi uyarınca anılan Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen isteklilerin ihale dışı bırakılacağı, aynı Kanun’un 17’nci maddesinin (b) b) ve (d) bentlerinde rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, alternatif teklif verebilme halleri dışında ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek yasak fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, söz konusu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında mezkûr Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu doğrultuda ihalenin anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun biçimde yürütülmesi ve sonuçlandırılması, öngörülen usul kurallarına uygunluk yanında sürecin doğal akışını bozacak bir kısım açık veya örtülü davranışların yapılmaması gerektiği dikkate alındığında, ihalelerde isteklilerce gerçekleştirilen eylemlerin söz konusu bentler kapsamında yasak fiil ve davranış olarak nitelendirilebilmesi için birden fazla eylemin birlikte değerlendirilmesi ve irade birliği çerçevesinde birlikte hareket edildiğine dair güçlü kanıtların bulunması koşulu gerekmektedir.

Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde, isteklilerin aynı IP adresinden doküman indirmesinin daha sonra farklı IP adresleri üzerinden ihaleye teklif vermiş olsalar dahi irade birliği çerçevesinde birlikte hareket edildiğine dair kuvvetli kanıt (karine) oluşturacağı bu bağlamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 Aynı IP adresi üzerinden gerçekleştirildiği gerekse de e-teklif verme işleminin aynı IP adresi üzerinden gerçekleştirildiği tespitleri karşısında  anılan isteklilerin birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabileceği, irade birliği çerçevesinde hareket edebilecekleri  ve bahsi geçen isteklilerin aynı ihaleye katılmalarının rekabeti ve ihale kararını etkileyebilecek davranış olduğu yönünde “kuvvetli karine” oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Dolayısıyla anılan isteklilerin fiillerinin Kanun’un 17’nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “…j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.” hükmüne istinaden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.